آیا علم رجال بدعت بوده و ساخته دست متاخرین است؟

بروج – پرسش و پاسخ

سئوال: آیا این درست است که علم رجال یک بدعت بعد از غیبت صغری بوده و کسانی که گرایش رجالی دارند به عنوان بدعت گذار محسوب می‏شوند؟

جواب نقضی اینکه؛

اولاً حکم بدعت گذار در دین، حکم کسی است که فاسق بوده و دین خدا را به بازیچه گرفته است، ثانیاً اگر علم رجال بدعت بوده و فرد رجالی بدعت گذار بوده باشد، هیچ کدام از نقل‏ها و سخنان او قابل اعتماد نیست ثالثاً شیخ طوسی(ره) یک رجالی است که دو کتاب رجالی الفهرست و رجال را به رشته تحریر در آورده است، در نتیجه؛ «بر اساس باور احمد الحسن ، شیخ طوسی نیز یک رجالی بوده و بدعتگذار است، لذا نباید به هیچکدام از سخنان وی اعتماد و اعتنا کرد».

این در حالی است که شیخ طوسی اولین کسی است که حدیث موسوم به وصیت را در کتاب الغیبه آورده است که پایه و اساس ادعای احمدالحسن را شکل می‏دهد، لذا باور به بدعتگذار بودن رجالیون و همچنین باور به صحت نقل شیخ طوسی در کتاب الغیبه مصداق مثال یک بام و دو هوا خواهد بود. بنابراین احمدالحسن بایستی از خیر یکی از دو باورش بگذرد تا بتواند نجات یابد.

اما جواب حلی این است که؛

از جمله کتاب‏های تدوین شده در زمان اهل بیت (ع) عبارتند از؛

1. کتاب ابو محمد عبد الله بن جبله بن حیان بن ابجر الکنانی، (م۲۱۹هـ) که شیخ طوسی در کتاب رجال او را از اصحاب امام کاظم (ع) شمرده و نجاشی کتب متعددی از جمله کتابی در رجال را به او نسبت داده است.
2. کتاب طبقات الرجال؛ تالیف احمد بن ابی عبد الله برقی(م۲۷۴هـ) که از اصحاب امام جواد و امام هادی (ع) بوده و صاحب کتاب المحاسن است.
3. رجال حسن بن علی بن فضال، (م۲۲۴هـ) که از اصحاب خاص امام رضا(ع) بوده است.
4. کتاب معرفه رواه الاخبار؛ تألیف حسن بن محبوب، (م۲۲۴هـ) که از اصحاب امام کاظم، امام رضا و امام جواد(ع) و یکی از ارکان چهارگانه شیعه در فقه و حدیث است.
5. کتاب رجال ابراهیم بن محمد بن سعید ثقفی(م۲۸۳هـ) که از فقهای بزرگ امامیه به حساب می‏آید.
6. کتاب رجال حافظ ابو محمد عبدالرحمن بن یوسف بن خراش المروزی البغدادی (م۲۸۳هـ).

نتیجه اینکه؛

علم رجال از زمان اهل بیت(ع) مورد بهره علماء شیعه بوده و مورد تایید و تقریر معصومین(ع) قرار گرفته و بدعت بعد از غیبت صغری نمی‏باشد